14 Eylül 2023 tarihinde, Resmi Gazete Sayısı 32309 ile “Tarımsal Üretimin Planlanması Hakkında Yönetmelik” yürürlüğe girdi. Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesiyle artık izinsiz üretim yapılamayacak.
Ben de dahil çoğumuz üretim planlamasının olmadığından şikayetçiydik. Bu Yönetmelik istediğimizi sağlayacak mı, zamanla göreceğiz.
Ancak Yönetmelik ile ilgili net olmayan konular olduğunu görebiliyoruz.
Öncelikle Yönetmelik; bitkisel üretim, hayvansal üretim ve su ürünleri üretiminde tarım havzası veya işletme bazında üretimin planlanmasına esas iş ve işlemleri kapsıyor.
Tarımsal üretimin planlanması uygulamaları, Bakanlığın ilgili merkez ve taşra teşkilatları ile Kurul, teknik komiteler, il/ilçe tahkim komisyonları, il/ilçe keşif komisyonları ve il/ilçe tespit komisyonları tarafından yürütülecek.
Üretim planlamasını kim yapacak? Kurul planlamayı yapıyor. Yönetmelik’te geçen ifade şu şekilde: “Kurul, arz güvencesinin temin edilmesi, verimliliğin artırılması ve tarımsal üretimin geliştirilmesi için iklim değişikliğini de dikkate alarak uygun ekolojilerde arz ve talep miktarı ile yeterlilik oranına göre tarımsal üretim planlaması yapar.”
Bahsedilen Kurul nasıl oluşuyor?
Bakan tarafından görevlendirilecek bakan yardımcısı başkanlığında; Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürü, Bitkisel Üretim Genel Müdürü, Devlet Su İşleri Genel Müdürü, Hayvancılık Genel Müdürü, Bakanlık Strateji Geliştirme Başkanı ve Tarım Reformu Genel Müdürü’nden oluşuyor. Yani Tarım ve Orman Bakanlığı’nın en üst bürokratlarından oluşan bir Kurul var. Ayrıca, ihtiyaç duyulması halinde Kurul toplantılarına katılmasında yarar görülen kurum ve kuruluşlar, üniversiteler, ürün konseyleri, sivil toplum kuruluşları ve özel sektör kuruluşlarından Kurula temsilci davet edilebilecek.
Tarımsal üretim planlamasının İl düzeyindeki çalışmalarında bir teknik komite oluşturulacak. Komite vali yardımcısı başkanlığında toplanacak ve şu üyelerden oluşacak:
Bakanlık il müdürü, il müdürlüğünden tarımsal üretimden sorumlu en az üç şube müdürü ve tarımsal üretim planlama birim sorumlusu, Bakanlık araştırma enstitüsünden, ilde enstitü bulunmaması durumunda en yakın araştırma enstitüsünden bir temsilci, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün bir temsilci, Büyükşehirlerde büyükşehir belediyesinden, diğer illerde il özel idare genel sekreterliğinden bir temsilci, ilde bulunan ziraat, veterinerlik ve su ürünleri fakültelerinden birer öğretim üyesi, ziraat odasından bir temsilci, ticaret borsasından bir temsilci, bitkisel üretim, hayvancılık ve su ürünleri alanlarında faaliyet gösteren en fazla üyeye sahip üretici birliği, yetiştirici birliği, kooperatif veya derneklerden her bir faaliyet alanı için bir kişiden fazla olmamak üzere en fazla üç temsilci.
Tarımsal üretimin planlanmasında il ve ilçelerde oluşturulacak komite ve komisyonlar etkili olacak diyebiliriz. Komiteyi oluşturacak üyeler arasında üretici birliklerinden ve ziraat odasından bahsedilmiş.
Bana göre üretici birlikleri ve ziraat odaları üreticiler üzerinde etkili olabilselerdi veya başka bir ifadeyle görevlerini yapabilselerdi, tarımsal üretimimizi başka boyutta konuşuyor olacaktık.
Ayrıca illerde hangi üretici birlikleri var? Kaç üyeden oluşuyorlar? Üretici birlikleriyle ilgili mevzuata uygun faaliyette bulunabiliyorlar mı, merek ettim. Bir de en fazla üç üye deniyor. Üretimi yapacak çiftçi, en az temsil edilecekler çiftçi. Bana göre burada bir eksiklik var.
Fakültelerden davet edilenler kimler olacak? Bir isim mi istenecek? En fazla SCI olanı mı yoksa üretimden anlayanı mı?
